Gogle i okulary chroniące oczy przed oślepieniem przez lasery opracowali naukowcy z Wojskowej Akademii Technicznej. Przygotowane dla żołnierzy, mogą również przydać się pilotom i maszynistom kolejowym. Naukowcy stworzyli też wizjery i peryskopy chroniące sprzęt optoelektroniczny przez zniszczeniem przez światło.

Jak wyjaśnił kierujący projektem dr hab. inż. Wiktor Piecek, intensywne promieniowanie często znacznie przekracza poziom bezpieczny dla wzroku człowieka. W cywilnych warunkach promieniowanie pochodzące z dalmierzy, wskaźników czy oświetlaczy jest niebezpieczne dla pilotów samolotów czy maszynistów kolejowych. Ich oczom zagrażają także impulsowe źródła światła, takie jak wybuchy i łuki elektryczne, czyli wyładowania. Tak intensywne światło może też uszkadzać czujniki, detektory, kamery i urządzenia noktowizyjne.

Uczestników działań bojowych mogą oślepić lasery mierzące odległość lub wskazujące cele, rozbłyski wybuchów, a także specjalnie w tym celu skonstruowane oślepiacze laserowe i granaty oślepiające. Na uszkodzenia narażone są nie tylko oczy żołnierzy, ale również wyposażenie optoelektroniczne.

Jako rozwiązanie wielu z tych problemów naukowcy proponują opracowany przez siebie system ochrony wzroku i sprzętu. Obok ochronnych okularów i gogli w ramach prac badawczo-rozwojowych stworzyli również przezierniki i inne automatyczne urządzenia, wyposażone w detektory światła i ciekłokrystaliczne zawory świetlne.

Prof. Piecek zaznacza, że okulary, gogle i pozostałe elementy opracowanych systemów nie ograniczają żołnierzom jakości obserwacji pola walki ani działania sprzętu. Badania laboratoryjne potwierdziły, że wyposażenie chroni wzrok żołnierzy i sprzęt przed obezwładnieniem lub zniszczeniem. Jest nawet barierą dla podczerwieni i nadfioletu powstającego podczas wybuchu jądrowego.

Najbardziej narażone na skutki intensywnego promieniowania są oczy i powieki. Wzrok i sprzęt należy chronić przed falami z zakresu ultrafioletu (UV), promieniowania widzialnego (VIS) i podczerwieni (IR). W zależności od długości fali zagrożone są różne elementy oka: nadfiolet (UVC) pochłaniany jest przez rogówkę, bliski nadfiolet (UV-A) oraz podczerwień (IR) – przez soczewkę. Natomiast promieniowanie widzialne i bliska podczerwień (IRA) są przepuszczane do siatkówki, która jest szczególnie wrażliwa na promieniowanie UV i podczerwone.

Zamknięcie powiek w naturalnej reakcji na nadmierne oświetlenie zajmuje człowiekowi ok. 150 milisekund. Zasłonięcie twarzy rękoma trwa przynajmniej 500 ms. W tym czasie do oczu dociera tak duża ilość energii, że powoduje ona „oślepienie”. Żołnierza eliminuje to z pola walki, a pilota czy maszynistę pozbawia zdolności kierowania maszyną. „Oślepione” zostają również urządzenia elektrooptyczne, pomimo, że samo uzbrojenie, pojazd lub schron nie tracą zdolności bojowej.

Nad środkami bezpośredniej ochrony wzroku i urządzeń pracowali badacze z Wydziału Nowych Technologii i Chemii oraz Instytutu Optoelektroniki w konsorcjum z firmą MASKPOL S.A. Badania sfinansowało Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. Demonstratory oparte są o polskie technologie. Zastosowano w głównie krajowe materiały oraz technologie i struktury ciekłokrystaliczne opracowane w WAT.

PAP – Nauka w Polsce, Karolina Duszczyk

źródło: www.naukawpolsce.pap.pl