Mosiądz, będący stopem miedzi i cynku, od wieków znajduje szerokie zastosowanie w różnych gałęziach przemysłu. Jego unikalne właściwości fizyczne i mechaniczne czynia go materiałem idealnym do obórki skrawaniem, zwłaszcza przy użyciu nowoczesnych technologii CNC. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej właściwościom mosiądzu, jego zaletom i wadom, zastosowaniom oraz specyficznym uwarunkowaniom związanym z jego obórką CNC.

Właściwości mosiądzu

Mosiądz charakteryzuje się szeregiem właściwości, które decydują o jego popularności w przemyśle:

• Skład chemiczny: Podstawowymi składnikami mosiądzu są miedź i cynk, przy czym zawartość cynku może wynosić od 5% do 45%, co wpływa na takie cechy, jak trwałość, elastyczność czy kolor. Dodatkowo, często dodaje się inne pierwiastki, takie jak ołów, cyna, żelazo czy aluminium, w celu poprawy obrabialności, odporności na korozję oraz zwiększenia wytrzymałości.
• Przewodność cieplna i elektryczna: Dzięki wysokiej zawartości miedzi, mosiądz jest doskonałym przewodnikiem ciepła i elektryczności, co czyni go idealnym materiałem do zastosowań elektrycznych i elektronicznych.
• Odporność na korozję: Mosiądz wykazuje dobrą odporność na korozję, zwłaszcza w środowiskach wodnych, co sprawia, że jest często stosowany w systemach wodociągowych i morskich.
• Plastyczność i ciągliwość: Mosiądz jest materiałem łatwym do formowania, co umożliwia jego obórkę w różnorodne kształty poprzez procesy takie jak walcowanie, kucie czy tłoczenie.

Zalety mosiądzu

• Łatwość obróbki: Dzięki swojej plastyczności i skrawalności, mosiądz jest jednym z najłatwiejszych w obórce materiałów, co pozwala na uzyskanie precyzyjnych komponentów z wysoką dokładnością.
• Estetyka: Naturalny złocisty połysk mosiądzu sprawia, że jest on chętnie wykorzystywany w elementach dekoracyjnych i wykończeniowych.
• Odporność na zużycie: Mosiądz charakteryzuje się niskim współczynnikiem tarcia oraz dobrą odpornością na zużycie, co jest istotne w aplikacjach mechanicznych.

Wady mosiądzu

• Cena: Wysoka zawartość miedzi sprawia, że mosiądz jest droższy w porównaniu z niektórymi innymi stopami metali.
• Wrażliwość na odcynkowanie: W niektórych warunkach mosiądz może być podatny na odcynkowanie, czyli selektywne usuwanie cynku z powierzchni, co prowadzi do osłabienia materiału.

Zastosowanie mosiądzu

Dzięki swoim wszechstronnym właściwościom, mosiądz znajduje zastosowanie w wielu dziedzinach:

• Przemysł elektryczny: rodukcja złącz, styków i innych komponentów elektrycznych ze względu na doskonałą przewodność elektryczną.
• Przemysł motoryzacyjny: lementy chłodnic, przewodów paliwowych i innych komponentów wymagających odporności na korozję i wysokiej wytrzymałości.
• Instrumenty muzyczne: zięki swoim właściwościom akustycznym i estetycznym, mosiądz jest powszechnie stosowany w instrumentach dętych blaszanych.
• Armatura i okucia: rodukcja zaworów, kranów i innych elementów instalacji wodnych ze względu na odporność na korozję i estetyczny wygląd.

Specyficzne uwarunkowania obróbki CNC mosiądzu

Obróbka mosiądzu przy użyciu technologii CNC wymaga uwzględnienia kilku kluczowych aspektów:

• Wybór odpowiedniego gatunku mosiądzu: gatunki mosiądzu różnią się zawartością dodatków stopowych, co wpływa na ich skrawalność. Na przykład, mosiądz C360, znany jako mosiądz automatowy, zawiera około 3% ołowiu, co poprawia jego skrawalność i jest często wybierany do obróbki CNC.
• Parametry obróbki: ze względu na dobrą skrawalność mosiądzu, możliwe jest stosowanie wyższych prędkości skrawania i posuwów w porównaniu z innymi metalami. Ważne jest jednak dostosowanie parametrów do konkretnego gatunku mosiądzu

Podsumowanie

Mosiądz jest wszechstronnym materiałem, który dzięki swoim unikalnym właściwościom znajduje szerokie zastosowanie w przemyśle. Jego dobra obrabialność, wysoka przewodność elektryczna i cieplna oraz estetyczny wygląd sprawiają, że jest wykorzystywany w wielu aplikacjach, od elektroniki po elementy dekoracyjne. W obórce CNC mosiądz wyróżnia się łatwością skrawania i możliwością stosowania wysokich prędkości skrawania. Mimo pewnych wad, takich jak cena czy podatność na odcynkowanie, nadal pozostaje jednym z najpopularniejszych materiałów w precyzyjnej obórce metali.

Bibliografia

1. ASM International, „Metals Handbook: Volume 1 – Properties and Selection: Irons, Steels, and High-Performance Alloys”, 1990.
2. Kalpakjian, S., Schmid, S.R., „Manufacturing Engineering and Technology”, Pearson, 2014.
3. Sandvik Coromant, „Machining Brass and Copper Alloys”, Technical Guide, 2020.
4. MachiningCloud, „Machining Brass: Tips and Techniques”, 2021.
5. TOKAR CNC Technology, „Obróbka skrawaniem mosiądzu„, 2025.